Głównym kryterium podziału umów o pracę jest to, na jakich zapisach prawnych się opierają. Wyróżniamy umowy wynikające z kodeksu pracy i cywilnoprawne. Pierwsze z nich mocniej wiążą pracodawcę z pracownikiem za sprawą rozbudowanej opieki. Drugie zaś zapewniają pracownikowi większa swobodę, zapewniając nienormowany czas pracy.
- Umowa na czas nieokreślony
Najkorzystniejszą z umów wynikających z kodeksu pracy jest umowa na czas nieokreślony. Chroni prawa pracownika, daje mu świadczenia i gwarantuje najdłuższy czas wypowiedzenia.
- Umowa na czas nieokreślony
Z kolei umowa na czas określony wyznacza termin wygaśnięcia lub zdarzenie prowadzące do jej końca. Trzecią umowę na czas określony uważa się za umowę na czas nieokreślony, jeśli przerwa miedzy nimi nie trwała dłużej niż miesiąc. Pracodawca jest wtedy zwolniony z obowiązku uzasadnienia wypowiedzenia.
W przypadkach, gdy z góry nie można określić jak długo będzie trwała współpraca, zawiera się umowę na czas wykonywania określonej pracy. Rozwiązuje się ją z dniem ukończenia pracy oraz nie ma możliwości jej wypowiedzenia.
- Umowa na zastępstwo
Gdy zachodzi konieczność zastąpienia pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności podpisuje się umowę na zastępstwo. Czas jej trwania obejmuje okres danej nieobecności. Każda z powyższych umów może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny obejmujący maksymalnie 3 miesiące.
- Umowa na zlecenie i umowa o dzieło
Do umów cywilnoprawnych zaliczamy umowę na zlecenie. Zleceniobiorca zobowiązuje się wykonać pracę na rzecz zleceniodawcy – określony produkt lub usługę, ale nie jest odpowiedzialny za ostateczny efekt. W umowie o dzieło natomiast taka odpowiedzialność istnieje.